روبرت صافاریان

زندگی و تحصیلات روبرت صافاریان

• زادگاه و خانواده: روبرت صافاریان در سال ۱۳۳۳ (۱۹۵۴ میلادی) در تهران، در خانواده‌ای ارمنی‌تبار به دنیا آمد. 

• تحصیلات سینمایی: فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی از «مدرسه عالی تلویزیون و سینما» (دانشکدهٔ صدا و سیما) است؛ دوره‌ای که غالباً سال ۱۳۵۳/۱۹۷۴ را شامل می‌شود. 

سابقه‌ی حرفه‌ای و آموزشی

• هیئت داوری و انتخاب جشنواره‌ها:

  • عضو هیئت داوران انجمن مستندسازان (۱۳۷۶)

  • عضویت در هیئت انتخاب جشنواره مستند کیش (فصل دوم تا چهارم: ۷۹–۸۱ خورشیدی)

  • عضو هیئت انتخاب جشنواره فیلم کوتاه تهران (دوره‌های بیستم و بیست‌ویکم) 

• تدریس و فعالیت علمی:

  • مربی و مدرس «تحلیل فیلم» در مؤسسه آموزش عالی سوره (اصفهان) بین سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ 

  • مسئول بخش «سینمای مستند در جهان» در مجله تخصصی سینمای مستند «سینما-حقیقت» 

  • عضویت در هیئت تحریریه نشریه ادبی – هنری ارمنی‌زبان «هاندس» 

• نقد و همکاری رسانه‌ای:

  • نگارش و ترجمه ده‌ها نقد و مقاله در نشریات سینمایی مطرح همچون «ماهنامه سینمایی فیلم»

  • حضور به‌عنوان منتقد و کارشناس سینمای مستند در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی

آثار تألیفی برجسته

روبرت صافاریان آثار مؤثر متعددی در زمینه تألیف دارد، ازجمله:

• بیماری اروس، تحلیل فیلم ماجرای میکل‌آنجلو آنتونیونی (۱۳۷۷)

• همزاد کابوس، تحلیل فیلم «سایه‌ یک شک» (ساختهٔ آلفرد هیچکاک) (۱۳۸۰)

• گزیده فیلم‌های کوتاه بیست‌وپنج سال سینمای پس از انقلاب (۱۳۸۲)

• خانه سینما (۱۳۸۲)

• مصاحبه در فیلم مستند (۱۳۸۹)

• سینمای عباس کیارستمی (۱۳۹۵)

• خانه دو طبقه خیابان سنایی (مجموعه داستان، ۱۳۹۶)

• این فیلم‌ساز شاعر نقاش عروسک‌ساز مستندساز افسانه‌پرداز شعبده باز: سینمای سرگئی پاراجانف (۱۳۹۸)

• تصویر، سینما، اجتماع (مجموعه مقاله، ۱۳۹۸)

• ساکن دو فرهنگ: دیاسپورای ارمنی در ایران (مقاله، ۱۳۹۸)

• زیرزمین کوستوریتسا در بوته‌ی نقد سیاسی (۱۴۰۱)

• تناقضات نابازیگری و مقاله‌های دیگر درباره عباس کیارستمی (۱۴۰۲)

• فن تحلیل فیلم (۱۴۰۲)

• اگر برف از باریدن باز نایستد (۱۴۰۲)

آثار ترجمه‌شده

در حوزه ترجمه نیز، آثار قابل‌توجهی از او منتشر شده‌اند:

• دربارهٔ آندره تارکوفسکی (مجموعه خاطرات، مشارکت در ترجمه) – ۱۳۷۱

• نشانه‌شناسی سینما (کریستین متز) – ۱۳۷۶ (و تجدید چاپ ۱۳۹۵)

• اومانیسم در نقد فیلم (رابین وود) – ۱۳۷۹ (و چاپ دوم ۱۳۹۵)

• زن نیکوکار و گربه خوشبخت (ویکتور هیو مونرو) – ۱۳۸۰

• تاریخ سینما (دیوید بوردول و کریستین تامسون) – ۱۳۸۳ (تجدید چاپ‌های متعدد) 

• تدوین فیلم و ویدئو (راجر کریتندن) – ۱۳۸۵

• سکوت در بلندگوها: مقاله‌هایی دربارهٔ صدا در سینما – ۱۳۸۶

• مقالات شارل بودلر – ۱۳۸۷

• سال‌های نفرین‌شده: یادداشت‌های تبعید به دیرزور (یرواند اُتیان، ترجمه از ارمنی) – ۱۳۹۴

• مصاحبه‌های برادران کوئن – ۱۳۹۷ 

فیلم‌شناسی مستندهای شاخص

روبرت صافاریان همچنین مستندساز است و فیلم‌های مستند شناخته‌شده‌ای در کارنامه دارد:

• وارونگی (Inversion) – مستند درباره آلودگی هوای تهران (۱۳۸۵)

• تهران در عکس – نمایشی از شهر تهران عبر تصاویر تاریخی (۱۳۸۷/۲۰۰۸)

• گفت‌وگو با انقلاب (Conversation with the Revolution) – روایت از تصاویر و فیلم‌های روزهای انقلاب (۱۳۸۹/۲۰۱۰) 

• مسافران کناره‌های خزر (Travelers From the Caspian Sea) – در حوزه گردشگری شمال کشور (۱۳۸۸/۲۰۰۹) 

• ۱۴ آبان، روز آتش (November 5 / 13 Aban) – درباره وقایع روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷ (۲۰۰۸) 

• در فاصله دو کوچ (Between Two Migrations / In the Distance of Two Migrations) – پرتره‌ای از آزاد ماتیان، شاعر ارمنی-ایرانی؛ درباره زندگی ارمنی‌های ایران و مهاجرت‌هایشان